به مانند هر محصول دیگری، اپل برای لپ تاپهای تولیدشده خود هم سیستم عامل اختصاصی طراحی کرده است که از آن استفاده میکنند. در کل سیستم عامل چیزی است که قابلیت استفاده از کامپیوتر را فراهم میکند و بدون آن روشن شدن سیستم هم غیرممکن است! دیدگاههای مختلفی در خصوص سیستم عاملهای اپل به خصوص سیستم عامل مک وجود دارد؛ برخی سرسختانه طرفدار آن بوده و هیچ مشکلی را با آن حس نمیکنند. اما برخی دیگر تصور میکنند چنین سیستم عاملی محدودیتهای فراوانی داشته و برای کاربردهای روزانه دست و پا گیر است.
اما آیا چنین ادعایی صحت دارد یا مک تمام نیاز کاربران را در بر میگیرد؟ با ما همراه باشید که همه چیز در مورد سیستم عامل مک macOS را بازگو کنیم.
سیستم عامل مک macOS در سال 2001 جایگزین سیستم عامل مک کلاسیک شد و طی تمامی این سالها پیشرفتها و بهبودهای بسیاری را تجربه کرده است. شاید تصور این که این سیستم عامل محدودیتهایی را دارد و امکانات ویندوز را ارائه نمیکند، به همان نسخههای ابتدای آن بر میگردد. البته که چنین موضوعی در ابتدا درست بود و مک ویژگیها و بخشهای کاملا محدودتری را نسبت به ویندوز داشت، اما اکنون اپل این سیستم عامل را در تمام جهات بهبود داده است و کم کم باید آن را سیستمی جامع و کامل بدانیم.
اما داستان از کجا شروع شد؟ استیو جابز که اپل را ترک کرده بود روی سیستم NextStep که سیستمی مبتنی بر یونیکس بود کار میکرد. در ادامه اپل این سیستم را خریداری کرد و آن را به عنوان پایهای برای macOS در نظر گرفت. اولین نسخه از این سیستم عامل با نام mac OS X 10.0 در تاریخ 24 مارچ سال 2001 میلادی وارد بازار شد.
اپل همچنان مشغول تحقیق و توسعه روی مک است و با هر آپدیت سعی دارد ویژگیهای بیشتر و مشکلات کمتری را در اختیار کاربرانش قرار دهد.
در این بخش به معرفی تاریخچه سیستم عامل مک macOS میپردازیم. macOS مخفف عبارت Macintosh Operating System است که دلیل نامگذاری آن نیز به اولین سری از کامپیوترهای اپل بر میگردد. سیستم عامل کلاسیک مک در ابتدا در سال 1984 برای کامپوتر مکینتاش 128K ارائه شد و از آن مدت این اسم تبدیل به برند تجاری شده است که اپل از آن روی دستگاههای مختلفی بهره میبرد.
در ادامه نگاهی به برخی از ورژنهای مختلف این سیستم عامل محبوب اپل خواهیم داشت.
این نسخه اولین نسخه از MAC OS X بود که در سال 2001 منتشر شد. در حقیقت پایه سیستم عامل امروزی لپ تاپهای اپل، همین نسخه چیتا بود. با وجود انتقادهای مختلف و فراوان، اما باید چیتا را آغازگر نسل جدیدی از سیستم عاملهای اپل بدانیم.
در همان سال، نسخه دیگری توسط کارشناسان این شرکت آمریکایی در اختیار کاربران قرار گرفت. برخی از مشکلات و باگهای موجود در نسخه ابتدایی برطرف شده بودند و قابلیتهایی همچون رایت سی دی و دی وی دی و پشتیبانی گسترده از چاپگرها به آن افزوده شدند.
بعد از انتشار چند نسخه دیگر از سیستم عامل مک macOS، نسخه 10.6 اولین ورژنی بود که به طور انحصاری برای مک بوکهای مبتنی بر اینتل طراحی و عرضه میشد. با ارائه نسخه 10.6، زمینهسازی برای نوآوریهای آینده نیز به بهترین شکل صورت گرفت.
یکی از نسخههایی که ارتباط بین ios و mac را بهتر از پیش کرد، همین نسخه 10.8 بود. جابجایی فایلها بین دستگاهها و اتصال برای کاربران بسیار راحتتر از قبل شکل میگرفت و اپل این بار ویژگی مثبت دیگری را برای سیستم عاملش فعال کرده بود.
نهمین ورژن اصلی از سیستم عامل مک macOS با تمرکز روی بهبود کارایی کلی سیستم معرفی شد. ویژگیهایی همچون بهبود عمر باتری، خارج شدن زودتر از حالت خواب و اضافه شدن برنامههای جدید مثل تقویم، مخاطبین و… از امکانات این ورژن بودند.
در سال 2014 اپل تغییرات ظاهری جذابی را در سیستم عامل اختصاصی خود اعمال کرد. قابلیت پاسخ به پیام و تماس تلفنی با ارتباط بین آی او اس ویژگی جالب دیگری بود که کاربران را تحت تاثیر قرار داد.
در سال 2015 بود که اپل برای بهبود و توسعه همکاری با مایکروسافت و همچنین ارائه رابط کاربری جذابتر، نسخه el capitan را معرفی کرد. البته که ویژگیهای جدیدی مثل split view، برنامههای یادداشت بهبودیافته و… نیز به چشم میخورد.
بعد از نسخههای 10.12، 10.13 و 10.14، این بار نوبت به نسخه 10.15 رسیده بود که به عنوان آخرین نسل از ورژن 10 مک در دسترس کاربران قرار بگیرد. در این ورژن اپل تغییرات قابلتوجهی را ایجاد کرده بود و iTunes را به چند بخش تقسیم کرده و سیستم جدیدی به نام catalyst را برای انتقال برنامههای مختلف بین آی او اس و مک معرفی کرد. همچنین قابلیت استفاده از iPad به عنوان نمایشگر خارجی، یکپارچگی بین همه محصولات اپل را افزایش داد.
بعد از سالها آمریکاییها از نسخه 10 دست کشیدند و به ورژن 11 کوچ کردند. Big sur در سال 2022 منتشر شد و رابط کاربری کاملا جدیدی را به همراه داشت. عملکرد بهتر، قابلیتهای امنیتی بهروزتر و… از مشخصات آن به شمار میرفت. اپل کم کم مک را به سیستم عامل جامع و مدرنی تبدیل کرده بود و کاربران دیگر محدودیتهای گذشته را تجربه نمیکردند.
با وجود آن که مک سالها در نسخه 10 به کار خود ادامه میداد، اما بلافاصله از نسخه 11 شاهد رونمایی از Monterey بودیم. نسخه 12 انبوهی از امکانات و پیشرفتهای جدید را به کاربران هدیه کرد و باعث شد نگاهها نسبت به مک کاملا تغییر کنند. میانبرهای کاربردی، سافاری بهبودیافته و قابلیتهای جدید در فیس تایم تنها چند مورد از پیشرفتهای سیستم عامل مک macOS بود.
ورژن ventura نسخه کاملتری از سیستم عاملهای مک به شمار میرود. مدیریت کردن پنجرههای باز در سیستم به شکل بهتری ممکن شده و سرعت کاربر در این زمینه افزایش چشمگیری داشته است. همچنین در این نسخه میتوان از آیفون 11 یا جدیدتر، به عنوان وب کم استفاده کرد. یکی از قابلیتهایی که بسیاری از افراد به دنبال فعال شدن آن بودن، قابلیت passkey بود.
اپل بالاخره در این نسخه این ویژگی را قرار داد و دیگر نیازی نیست برای وارد شدن به اکانتها یا صفحات مختلف رمزتان را تایپ کنید؛ تنها کافی است از کلید دیجیتالی که مبتنی بر تاچ آیدی است استفاده کنید. احتمال هک با حضور کلید دیجیتالی نیز به طور قابلتوجهی کاهش پیدا میکند.
بعد از رونمایی اپل از ios نسخه 17، بلافاصله نسخه جدیدی از سیستم عامل مک macOS تحت عنوان سونوما یا ورژن 14 معرفی شد. یکی از قابلیتهای جدیدترین سیستم عامل مک اپل، امکان مشاهده ویجتهای آیفون روی صفحه مک بدون نیاز به نصب برنامهها است. همچنین لاک اسکرین یا همان صفحه قفل نیز به مانند آیفونها و آیپدها طراحی شده است.
اپل برای گیمرهای نیز خبر خوبی در این نسخه دارد و آن اضافه شدن حالت گیمینگ است. البته که تغییرات بزرگ و چشمگیری در sonoma مشاهده نمیشود، اما به طور کلی عملکرد بهبودیافته و ویژگیهای جزئی جدید، به تجربه کاربری بهتر کمک خوبی میکند.
سیستم عامل مک macOS همواره ویژگیها و خلاقیتهای نوآورانهای را در طول تاریخ ارائه کرده است. از جمله آنها میتوان به رابط کاربری جذاب Aqua، هسته XNU، APIهای کاربردی cocoa و carbon و… اشاره کرد. با هر بار انتشار نسخه جدید، اپل مرزهای کاری سیستم عامل را جابجا کرده و این پیشرفت به خوبی توسط کاربران قدیمی آنها قابللمس است.
همچنین رفته رفته اکوسیستم مک با سایر محصولات اپل ترکیب شده است و این یکپارچگی سرعت بهتر و راحتی بیشتری را در اختیار افراد قرار میدهد.
باید توجه داشته باشید که با وجود آن که سیستم عامل مک macOS به طور خاص برای لپ تاپها و کامپیوترهای رومیزی این برند طراحی شدهاند، اما ممکن است نسخههای جدیدتر برای محصولات قدیمیتر سازگار نبوده و امکان استفاده از آنها وجود نداشته باشد. بنابراین قبل از ارتقای سیستم عامل یا تهیه دستگاه جدید، به این نکته توجه کنید.
لازم به ذکر است که محصولات مبتنی بر سیستم عامل مک که تولید کمپانی اپل نیستند، به هیچ عنوان از طرف اپل پشتیبانی نشده و بهروزرسانیهای رسمی را دریافت نمیکنند.
سیستم عامل مک macOS روی تمام لپ تاپها و کامپیوترهای اپل حرف اول را میزند. این سیستم عامل در طی سالیانی که از ورودش به دنیای تکنولوژی میگذرد، همواره در حال پیشرفت و بهبود در بخشهای مختلف بوده است. کارشناسان طراح حال موفق شدهاند بسیاری از محدودیتهای گذشته را برطرف کرده و سیستم عامل کاملی را به وجود بیاورند. هر چند هنوز هم عدهای عقیده دارند که فضای کلی دستگاههای اپل کمی محدود بوده و به مانند کشوری تنها و گوشهگیر که با هیچ کشور دیگری ارتباطی ندارد به نظر میرسد. اما باید بگوییم که حتی اگر امکان ارتباط چندانی وجود نداشته، اپل آنقدر قابلیت و ویژگی برای دوستدارانش فراهم کرده که آنها احساس نیازی نداشته باشند. این روند در حال حاضر نیز وجود دارد و قطعا در سالهای آینده، موارد بیشتر و هیجانانگیزتری نیز مشاهده خواهد شد.